Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wniosku I Prezes Sądu Najwyższego o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy o dostępie do informacji publicznej. 

Zdaniem RPO „wydanie przez Trybunał Konstytucyjny wyroku zgodnego z wnioskiem I prezes Sądu Najwyższego doprowadziłoby do niemożności stosowania w praktyce zaskarżonej ustawy o dostępie do informacji publicznej; ustawa ta przestanie działać”

Analiza uzasadnienia wniosku I prezes SN prowadzi do konkluzji, że intencją wnioskodawczyni jest w istocie zakwestionowanie dotychczasowego dorobku orzeczniczego sądów administracyjnych dotyczącego stosowania przepisów o dostępie do informacji publicznej i przeprowadzenie de facto fundamentalnej zmiany tej ustawy – możemy wyczytać w stanowisku RPO. 

I Prezes Sądu Najwyższego we wniosku wskazała m.in., że przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej w zakresie, w jakim nie definiują konkretnie niektórych pojęć. Według I prezes SN przepisy te w nieuprawniony sposób poszerzają rozumienie podmiotów, które są zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej.

Co więcej rzecznik prasowy SN sędzia Aleksander Stępkowski mówił, że ustawa o dostępie do informacji publicznej posługuje się w wielu miejscach bardzo ogólnymi pojęciami, którym w orzecznictwie nadano często nader szeroki zakres: „Dotyczy to zwłaszcza pojęć takich jak “osoba mająca związek z pełnieniem funkcji publicznych”. W praktyce oznacza to likwidację ochrony prywatności każdego pracownika urzędu publicznego, bowiem jego praca, nawet jeśli jest świadczona na bardzo mało znaczącym stanowisku, ma związek z pełnieniem funkcji publicznej przez inne osoby zatrudnione w danym urzędzie.

Odmienne zdanie ma na ten temat RPO, argumentując to tym, że do kompetencji Trybunału nie należy rozstrzyganie, która z pochodzących od różnych organów władzy publicznej interpretacja przepisu jest właściwa ani badanie którejkolwiek z tych rozbieżnych interpretacji”.

Dalej wskazuje, że „przyjęte na gruncie orzecznictwa TK i sądów administracyjnych szerokie rozumienie pojęcia informacji publicznej, które umożliwia udostępnienie informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, stanowi przejaw zasady jawności życia publicznego i transparentności działań władzy publicznej.”

Nie można uznać, że przepisy ustawy są tak rażąco nieostre, że zupełnie uniemożliwiają kategoryczne stwierdzenie, czy dana informacja jest informacją publiczną. Podmioty, na które nałożono obowiązek jej udostępniania, powinny potrafić ocenić, czy dana informacja stanowi informację publiczną. Sytuacje, w których dokonanie takiej oceny nie jest możliwe, należy ocenić jako wyjątkowe – wywodzi natomiast RPO.

Gazeta Prawna wskazuje, że stanowiska w tej sprawie powinni jeszcze przedstawić Sejm i Prokurator Generalny. Trybunał Konstytucyjny nie wyznaczył na razie terminu rozpoznania tego wniosku I prezes SN.

Należy wskazać, że wniosek złożony w tej sprawie może mieć niebagatelne znaczenie dla jawności życia publicznego oraz działalności strażniczej. Dlatego sprawa jest doniosła i należy o niej informować.