Mało kto słyszał w Polsce o whistleblowingu, a to właśnie tzw. sygnaliści ujawniają zarówno prywatne jak i państwowe naruszenia.
Whistleblowing to pojęcie, które nie doczekało się jeszcze jednoznacznej, powszechnie uznawanej definicji. Za autora pojęcia można uznawać konsumenckiego aktywistę – Ralpha Nadera, który w 1971 roku apelował dosłownie o gwizdanie (ang. blow the whistle), czyli informowanie o nadużyciach w odniesieniu do korporacyjnych skandali.
Z biegiem czasu pojawiły się dwa zasadnicze rodzaje whistleblowingu:
- whistleblowing wewnętrzny (w ramach danej organizacji – np. banku),
- whistleblowing zewnętrzny (do podmiotu zewnętrznego – np. regulatora).
Oba rodzaje zostały wprowadzone do nowelizacji ustawy o prawie bankowym.
Jakie naruszenia może zgłosić sygnalista?
Biorąc pod uwagę praktykę, na której głównie opierają się sygnaliści, zgłaszają oni dosłownie wszystko. Od problemów dotyczących naruszenia zasad etyki czy przepisów wewnętrznych po wykroczenia, występki czy rzadziej zbrodnie.
Po przeanalizowaniu projektu ustawy o sygnalistach, sygnaliści będą mogli zgłosić naruszenie prawa lub obejścia prawa dot. np:
- zamówień publicznych;
- usług, produktów i rynków finansowych;
- zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;
- bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami;
- bezpieczeństwa transportu;
- ochrony środowiska;
- ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego;
- bezpieczeństwa żywności i pasz;
- zdrowia i dobrostanu zwierząt;
- zdrowia publicznego;
- ochrony konsumentów;
- ochrony prywatności i danych osobowych;
- bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych;
- interesów finansowych Unii Europejskiej;
- rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych.
O whistleblowingu mówi się też wtedy, gdy pracownicy mogą zgłaszać naruszenia anonimowo, za pośrednictwem specjalnego, niezależnego i autonomicznego kanału. Zgłaszanie poufne (tj. pod nazwiskiem, ale bez możliwości ujawniania go przez otrzymującego zgłoszenie) czy bez zastrzeżenia poufności (np. przesyłanie uwag pod nazwiskiem poprzez skrzynkę e-mailową), nie są traktowane jako whistleblowing, a np. jako zgłaszanie skarg i wniosków przez pracowników.
Źródło: https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Whistleblowing%20w%20bankach_58774.pdf
0 Koment.