80-letni Tadeusz Ferenc, który od listopada 2002 r. sprawował funkcję prezydenta miasta Rzeszowa w dniu 10 lutego 2021 r. ogłosił decyzję o rezygnacji. Przyczyną był pogarszający się stan zdrowia włodarza Miasta, który dwukrotnie przebywał w szpitalu z powodu Covid-19.

Wieloletni gospodarz

Na konferencji podkreślił, że rozwój Rzeszowa dokonał się dzięki mieszkańcom: „To jest wspaniały czas. Przez ten czas zmieniło się miasto. To przede wszystkim państwa zasługa, bez państwa zaangażowania, pomysłu i dbałości o miasto niewiele udałoby się nam osiągnąć. Zawsze powtarzałem i nadal będę to czynił, że Rzeszów jest bogaty, bogaty w mądrość jego mieszkańców”. Był włodarzem przez 18 lat i decyzja o rezygnacji nie była łatwa, co skwitował następującymi słowami: „Sprawowanie funkcji prezydenta miasta Rzeszowa była dla mnie olbrzymim zaszczytem i wielkim honorem. Za wszystko państwu serdecznie dziękuję”.

Należy w tym miejscu przytoczyć wypowiedź Tadeusza Ferenca przed wyborami samorządowymi z 2018 r. dla Państwowej Agencji Prasowej, w której wskazał swoje największe osiągnięcie, jakim było poszerzenie obszaru Rzeszowa: „Kiedy rozpoczynałem swoją pierwszą kadencję w 2002 r., powierzchnia Rzeszowa zajmowała zaledwie 53 km kw. Było to najmniejsze miasto wojewódzkie w kraju. W tym roku rząd zgodził się na przyłączenie Miłocina i Matysówki i dzięki temu Rzeszów będzie miał ponad 126 km kw. To wszystko doprowadziło do tego, że zyskaliśmy nowe tereny inwestycyjne”.

Następca został „namaszczony”

Tadeusz Ferenc przy okazji podziękowań dla pracowników wskazał, że jego następcą powinien zostać obecny wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł, który został posłem na Sejm z listy Prawa i Sprawiedliwości z okręgu rzeszowskiego: „Jestem przekonany, że moim kochanym miastem kierować będą ludzie mądrzy, uczciwi i otwarci na problemy mieszkańców. Taką osobą jest minister Marcin Warchoł, który gwarantuje dalszy rozwój. Dlatego też bezwzględnie popieram pana ministra i chciałbym, żeby był prezydentem i rządził miastem”.

Marcin Warchoł zwrócił się do ustępującego prezydenta i stwierdził, że „to jest koniec epoki, która zapisze się w dziejach naszego miasta. Jako mieszkaniec Rzeszowa pragnę wyrazić ogromny żal i smutek z powodu pańskiej decyzji”. Zadeklarował, że jedyną jego partią „od dzisiaj jest Rzeszów. Wszystkich mieszkańców zachęcam do współpracy na rzecz dalszego rozwoju naszego pięknego miasta”. Zwrócił się również do pracowników i zaproponował im dalszą, owocną współpracę: „Zwycięskiej drużyny się nie zmienia. Jeżeli mieszkańcy mi zaufają z każdym z państwa chce współpracować. Każdy z pracowników zachowa swoje stanowisko pracy”.

Rozpoczął się pościg o władzę

Do słów Tadeusza Ferenca, który pozytywnie wypowiedział się o Marcinie Warchole, odniosła się posłanka Lewicy Anna Maria Żukowska: „Prezydent Ferenc mógłby zakończyć swoją karierę polityczną ze smakiem, z honorem i z godnością. Postanowił natomiast zrobić to w zupełnie inny sposób. Postanowił przekazać władzę jakby była to dynastia patrylinearna”. W opozycji rozpoczęło się szukanie odpowiedniego kandydata, który mógłby powalczyć o fotel prezydenta. Szef Platformy Obywatelskiej na Podkarpaciu Zdzisław Gawlik zakomunikował, że odbędzie się szukanie „jednego kandydata w grupie tych środowisk, dla których ważne są pewne wartości, których źródłem jest konstytucja”.

Natomiast ze strony Prawa i Sprawiedliwości głos zabrała rzeczniczka Anita Czerwińska, która stwierdziła, że „kwestia ewentualnych wyborów na urząd prezydenta Rzeszowa jest kwestią lokalną i leży w zakresie działań struktur wojewódzkich PiS”. Poinformowała również, że „jak zawsze przy wyborach samorządowych, gdy dotyczy to miasta wojewódzkiego, ostateczna decyzja będzie należeć do Komitetu Politycznego PiS”.

Nowe wybory

Według ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, jednym z powodów wygaśnięcia mandatu prezydenta miasta jest pisemne zrzeczenie się mandatu (art. 492 § 1 pkt 3 ustawy Kodeks wyborczy). Tadeusz Ferenc, aby potwierdzić swoją decyzję jest zobligowany do dokonania takiej czynności. Następnie komisarz wyborczy stwierdza wygaśnięcie, w drodze postanowienia, w ciągu 14 dni od momentu powstania przyczyny wygaśnięcia mandatu (art. 492 § 2a ustawy Kodeks wyborczy).

Kwestie przeprowadzenia nowych wyborów reguluje:

• art. 474 § 2 – „W razie konieczności przeprowadzenia wyborów wójta przed upływem kadencji z przyczyn określonych w ustawach, Prezes Rady Ministrów zarządza, w drodze rozporządzenia, wybory przedterminowe w trybie określonym w art. 372, z zastrzeżeniem § 3”;
• art. 372 § 1 – „W razie konieczności przeprowadzenia wyborów przedterminowych danej rady przed upływem kadencji lub wyborów nowej rady z przyczyn określonych w ustawach, wybory zarządza się i przeprowadza w ciągu 90 dni od daty wystąpienia tej przyczyny”.

Natomiast w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w art. 28f § 1 dowiadujemy się, że „w przypadku wygaśnięcia mandatu wójta, prezydenta, burmistrza miasta przed upływem kadencji jego funkcję, do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta, prezydenta, burmistrza miasta pełni osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów”. Ponadto „wygaśnięcie mandatu wójta przed upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy lub zastępców” (art. 28e ustawy o samorządzie gminnym).

Wiele osób wskazuje, że poważnym kandydatem do pełnienia tymczasowej funkcji prezydenta Rzeszowa jest Marcin Warchoł. Zapytany o to taką diagnozę, skonstatował to następująco: „u nie ma miejsca na moje chciejstwa, co ja bym chciał. Każda decyzja pana premiera będzie dobra, niezależnie od tego kto będzie komisarzem. Temat komisarze w żaden sposób nie był przeze mnie uzgadniany. Zajmuję się w tej chwili planami dotyczącymi startu w wyborach, nie zajmuje się tematem komisarza”.