Na naszą anonimową skrzynkę interwencyjną otrzymaliśmy zgłoszenie dotyczące możliwych nieprawidłowości w Gminie Łopuszno. Gmina wiejska w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim. Poniżej prezentujemy analizę stanu faktycznego w oparciu o konkretne dokumenty. 

Brak sprawozdania dotyczącego realizacji z „Programu wewnętrznej reorganizacji i restrukturyzacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Gminnego Ośrodka Zdrowia w Łopusznie”

W dniu 21.06.2016 r. Rada Gminy w Łopusznie przyjmuje uchwałę dotyczącą przyjęcia „Programu wewnętrznej reorganizacji i restrukturyzacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Gminnego Ośrodka Zdrowia w Łopusznie”. Wykonanie powierzono Wójtowi.

Efekty realizacji Programu w kwestii przedmiotowej, Kierownik SPZOZ GOZ w Łopusznie ma złożyć do 31 stycznia 2019 r. na sesji Rady Gminy. W dniu 28.10.2020 r. Pan X zwrócił się z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej do Wójta, kiedy i w jakiej formie Kierownik SP ZOZ GOZ przedstawił efekty przedmiotowego Programu zgodnie z postanowieniami w uchwale.

W dniu 12.11.2020 r. Organ informuje Pana X, że informacja w zakresie o który wnioskował, nie została wytworzona. Jest to jednoznaczne z tym, że Kierownik SP ZOZ GOZ nie przedstawił efektów przedmiotowego programu, a uchwała nie została wykonana.

W związku z tym istnieje wysokie ryzyko, że wójt gminy naruszył art. 30 § 1 ustawy o samorządzie gminnym, który określa, że „wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa”.

Może to oznaczać, że do realizacji Programu nigdy nie doszło. Na podstawie dokumentów należy stwierdzić brak realizacji uchwały od ponad dwóch lat.

Sytuacja finansowa Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Gminnego Ośrodka Zdrowia w Łopusznie

Skarga 11.12.2020 r. Sytuacja w SP ZOZ GOZ w Łopusznie jest niekorzystna, ponieważ w sprawozdaniach finansowych pojawiają się straty netto za lata ubiegłe, ujawnione zadłużenia placówki, problemy z majątkiem placówki („zaginione” pojazdy) oraz niekompletna dokumentacja finansowa. Pojawiły się trudności organizacyjne, a co za tym idzie, skargi pacjentów. Jest to jedyna placówka lecznicza w Gminie. Uchwała miała na celu polepszenie sytuacji majątkowej, jednak nie została wykonana – władze gminy nie potrafią wskazać dowodów jej wykonania, co powinno być rzeczą oczywistą. Ponadto gmina jako podmiot tworzący zobowiązana jest kontrolować placówkę, a do tej pory tego nie zrobiła (do wiosny 2019 r.).

W dniu 20.12.2019 r. odbyła się sesja Rady Gminy na której przedstawiono ofertę realizacji udzielania „świadczeń zdrowotnych przez przychodnię rodzinną spółka z o.o. w zakresie i miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych przez SP ZOZ GOZ w Łopusznie”. 

Dyskusję rozpoczęła Wójt Gminy Łopuszno – Pani Irena Marcisz. Poinformowała, że na spotkaniu Rady Społecznej SP ZOZ GOZ w Łopusznie, oferta została pozytywnie zaopiniowana przez członków Rady. Następnie dyskutowano nad  prywatyzacją. Pani Wójt wymijająco i ogólnikowo odpowiadała na pytania związane z tym, dlaczego ta oferta najpierw trafiła do niej od podmiotu; ile ma wynosić dzierżawa pomieszczeń w których znajduje się ośrodek zdrowia; jakie świadczenie będą oferowane dla pacjentów po ewentualnej prywatyzacji. 

Padło też pytanie o to, czy lekarz medycy pracy nie może przyjmować w publicznym ośrodku. Na nie odpowiedział Pan Grzegorz Mila kierownik Ośrodka Zdrowia. Stwierdził, że medycyna pracy nie należy do zakresu świadczeń w SP ZOZ.

Ponadto Pani Wójt poinformowała, że miał miejsce audyt, sprawozdanie z niego nie wpłynęło. Sugerowała, że audytor nie mógł za wiele zrobić z powodu braków dokumentów. Powiedziała również, że jest za prywatyzacją i przekazaniem ośrodka spółce. Ad vocem do tego uczynił jeden z radnych mówiąc, że wcześniej nie była za taką opcją. Na co Pani Wójt odpowiedziała, że była za przekształceniem, a teraz po prostu uściśla i jest za prywatyzacją.

W trakcie dalszej dyskusji wynikło, że ośrodek został zadłużony na ok. 300 tys. zł, ale podpisano ugodę z ZUS. Natomiast sprawa zaginięcia dokumentów została przekazana do organów ścigania. 

Jeden z radnych zabrał głos, że w latach ubiegłych zadłużenia nie było, więc jest zdziwiony skąd się nagle wzięło. Głos też zabrał inny radny, który zasugerował, że gmina wspierała finansowo Ośrodek Zdrowia. Na co Pani Wójt stanowczo zaprzeczyła.

Zapytano także na czym miałby polegać nadzór nad sprywatyzowanym ośrodkiem. Odpowiedź brzmiała, że miałaby być podpisana umowa na korzystanie z budynku i sprzętu, co byłoby nadzorowane. W głosowaniu 7 radnych było za prywatyzacją, 5 się wstrzymało.

Jak wynika z protokołu z posiedzenia Rady Społecznej Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Gminnego Ośrodka Zdrowia w Łopusznie z dnia 18 grudnia 2019 r. Pan Michał Kmita dziennikarz Radia Kielce nie został wpuszczony na posiedzenie ze względu na to, że Członkowie Rady Społecznej pierwszy raz zapoznają się z materiałami i udział mediów nie jest wskazany.

Wysokie ryzyko naruszenia art. 11b ustawy o samorządzie gminnym, który precyzuje, że jawność posiedzeń organów stanowiących JST obejmuje prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji. Poza tym jawność objawia się także w prawie dostępu obywatela do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy.

Skarga Pana X z dnia 24 sierpnia 2020 r. została uznana za bezzasadną przez Przewodniczącego Rady Gminy w Łopusznie, ponieważ uznano, że przeprowadzenie restrukturyzacji spowodowało polepszenie świadczeń medycznych realizowanych przez SP ZOZ GOZ w Łopusznie.

Podsumowanie

Na podstawie zgłoszenia należy wskazać, że działania podejmowane przez organy administracji publicznej w Gminie Łopuszno mogły naruszyć następujące przepisy prawa powszechnie obowiązującego:

• Art. 11b. ustawy o samorządzie gminnym, który stanowi, że:

1.Działalność organów gminy jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw.

2.Jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy.

3.Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut gminy.

• Art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, który stanowi, że:

Wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa.

Akty prawne: 

1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym [Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95]