Główny Inspektorat Sanitarny wystosował ciężkie działa przeciwko przedsiębiorcom za sprawą nowych wytycznych, które mają w błyskawicznym tempie ukarać restauracje lub puby, które zostały otwarte wbrew zakazom. Z jednej strony działanie GIS można uznać za słuszne niemniej, orzecznictwo sądów administracyjnych obnaża wszelkie wady przepisów „covidowych”, na podstawie których działają funkcjonariusze GIS.

Wytyczne dla „niepokornych” przedsiębiorców

Jak dowiadujemy się od Radia ZET, które dotarło do wytycznych wystosowanych do pracowników sanepidu, głównym celem zostały objęte otwarte restauracje znajdujące się na internetowej mapie pod nazwą „Otwieramy Się” – jest to ogólnopolska akcja właścicieli, którzy zaczęli otwierać swoje lokale. Plan przeprowadzenia kontroli został ułożony bardzo sprytnie, ponieważ rozpoczynać się ma od pretekstu sprawdzania żywności, a kończyć na nałożeniu kary za złamanie obostrzeń epidemicznych. Aby wszystko zostało „załatwione” sprawniej i skuteczniej, kontrolerzy powinni mieć też przy sobie „prawie gotowe” decyzje administracyjne. Dodatkowo, kontrola ma być przeprowadzana bez zawiadamiania.

W dalszych punktach można się dowiedzieć, że przed rozpoczęciem kontroli, nie należy poinformować o tym, że jest ona przeprowadzana w celu nałożenia kary ze względu na złamanie zakazów, nakazów i przekroczeniem ograniczeń. Ponadto zostały sformułowane wytyczne, co może obejmować kontrola żywności, a czego nie. „Nie należy podczas takiej kontroli przeprowadzać np. oceny przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (oferowanych dań), ponieważ to naruszenie nie mieści się w zakresie kontroli oraz wymaga szczegółowego opisania sytuacji”. Wspomnienie o tym bardzo krótko, nie będzie stanowiło podstawy do nałożenia kary finansowej, dlatego nie należy podejmować czynności z tego zakresu.

Istnieje także możliwość natychmiastowego zamknięcia lokalu w sytuacji, gdy: 

• liczba osób będzie przekraczała ustawowe granice na metr kwadratowy powierzchni,
• goście nie będą zachowywać odpowiedniego dystansu lub posiadać maseczek,
• stwierdzony zostanie brak środków dezynfekcyjnych, bądź ich niestosowanie.

Podstawa prawna

Podstawą do podejmowania decyzji ma być art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Brzmi on  następująco: „zalecenia i wytyczne określające sposób postępowania w trakcie realizacji zadań – w przypadku stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo w razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, które może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego, w szczególności wystąpienia choroby szczególnie niebezpiecznej lub wysoce zakaźnej, o których mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi”. Podczas wystąpienia wymienionych okoliczności, uprzednie przeprowadzenie urzędowej kontroli żywności nie będzie potrzebne.

Uwagę przyciąga punkt 10 dotyczący decyzji administracyjnej, a szczególnie sformułowania o sposobie jej sporządzenia:

• „Należy dobrze przygotować się do wydania takiej decyzji (administracyjnej), pamiętając o wszystkich wymaganych składowych decyzji, mając na uwadze nie sprzyjające skupieniu okoliczności panujące w kontrolowanym obiekcie”,
• „Decyzja nie może zawierać błędów formalnych np. nieprawidłowej daty sporządzenia, które mogą być podstawą do składania roszczeń przez kontrolowany podmiot”.

Z treści wprost wynika, że nie może dochodzić do błędów, które mogą stanowić pole do działania dla przedsiębiorcy, czyli wniesienia odwołania od wydanej decyzji.

Wspomniany ponownie również został art. 27 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, który ma stanowić podstawę do wydania decyzji.

Podsumowanie 

Jak można zauważyć, sporządzone wytyczne stanowią swego rodzaju przygotowanie oraz schemat działania dla kontrolerów, których celem jest nałożenie kar dla otwartych pubów czy restauracji. Wedle obowiązujących przepisów prawnych lokale powinny być zamknięte, dlatego uzasadnienie do przeprowadzania kontroli w tym przypadku wydaje się zasadne. 

Jednak należy się zastanowić, czy takie stosowanie przepisów nie narusza przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Tzw. przepisy covidowe i ich skuteczność została obnażona przez orzecznictwo sądów. W związku z tym poczynania GIS nie powinny opierać się na wątpliwych przepisach, a raczej na kontrolach prowadzonych na dotychczasowych zasadach.