3 czerwca 1919 na mocy ustawy o komisji kodyfikacyjnej została powołana Komisja Kodyfikacyjna, której celem było ujednolicenie prawa w „kraju z trzech połówek” oraz uchwalanie ogólnych ustaw o zasięgu ogólnokrajowym w państwie, w którym równolegle funkcjonowało pięć porządków prawnych.
Z okazji kolejnej rocznicy utworzenia w dniu 3 czerwca 1919 r. Komisji Kodyfikacyjnej, w siedzibie Prokuratury Krajowej została udostępniona wystawa poświęcona tej instytucji.

Jedno państwo – 5 porządków prawnych

Odzyskanie przez Rzeczpospolitą Polską niepodległości w 1918 r. było dla naszego narodu wydarzeniem niezwykle ważnym i radosnym. Niepodległość Ojczyzny – realizacja marzeń i dążeń wielu pokoleń Polaków – stała się jednocześnie niezwykłym wyzwaniem o złożonym charakterze. Kluczowym elementem budowy sprawnego organizacyjnie państwa była unifikacja systemów prawnych obowiązujących na obszarze odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej oraz stworzenie jednolitego porządku prawnego i wymiaru sprawiedliwości. W 1918 r. obowiązywało na terenie Polski pięć porządków prawnych: prawo niemieckie (pruskie), prawo austriackie (galicyjskie), prawo rosyjskie, prawo byłego Królestwa Polskiego oraz prawo węgierskie.

Uchwalona 3 czerwca 1919 r .przez pierwszy sejm odrodzonej Rzeczypospolitej ustawa, na mocy której utworzono Komisję Kodyfikacyjną, miała syntetyczny, ramowy charakter.

Kodeks karny Makarewicza

Bezsprzecznie działania Komisji Kodyfikacyjnej stworzyły fundamenty prawne odrodzonej po 123 latach zaborów Rzeczypospolitej Polskiej. Jednym z najważniejszych rezultatów jej prac było stworzenie projektu kodeksu karnego, tzw. kodeksu Makarewicza, który został wprowadzony w życie Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 lipca 1932 r.

Na wystawie prezentowane są zdjęcia i dokumenty związane z pracami Komisji Kodyfikacyjnej oraz sylwetkami jej najważniejszych członków.

Doniosła działalność

Należy podkreślić, że Komisja Kodyfikacyjna osiągnęła wiele sukcesów. Poza kodeksem Makarewicza należy wskazać tu Kodeks Handlowy, Kodeks Zobowiązań, Kodeks Postępowania Cywilnego i Kodeks Postępowania Karnego. Ponadto dziełem komisji było m.in. prawo wekslowe, czekowe (1924, 1936), prawo prywatne międzynarodowe i międzydzielnicowe, prawo nieuczciwej konkurencji, prawo autorskie (1926), prawo o ustroju sądów powszechnych (1928), sądowe prawo egzekucyjne (1932), prawo upadłościowe i prawo układowe.

Do niepowodzeń komisji należy zaliczyć brak kompleksowej kodyfikacji w zakresie stosunków cywilnoprawnych oraz zaniedbanie gałęzi prawa, jaką jest prawo administracyjne i postępowania administracyjnego. Komisja była niezależnym organem, który prowadził pracę do września 1939 roku.

Informacja prasowa |Prokuratura Krajowa